Kώστας Kαββαθάς

«... Η Ελλάδα του 21ου αιώνα είναι γεμάτη αντιθέσεις. Από τη μια, μερικές χιλιάδες
Αθηναίοι περιμένουν υπομονετικά στο κρύο για να δουν τα έργα του Salvador Dali και, απ?
την άλλη, κατώτερες μορφές ζωής σπάζουν, πυρπολούν αδέσποτα, μαχαιρώνουν...»

Αισιόδοξα...
ΛΕΝΕ πως το παρακάνω αναφέροντας μόνο τις κακές πλευρές της ζωής στην Ελλάδα. Πως
υπάρχουν πολλά που αξίζουν και πρέπει να παρουσιάζονται και, βέβαια, έχουν δίκιο. Όταν,
για παράδειγμα, διαβάζω ότι 230 Έλληνες παθαίνουν τροφικές δηλητηριάσεις κάθε μέρα
(στοιχεία του ΙΝΚΑ της 11.08.03) και 80 Γερμανοί αθλητές έπαθαν γαστρεντερίτιδα σε
«οικογενειακό» ξενοδοχείο στο Μαραθώνα, φέρνω στο νου τους σπουδαστές του Πανεπιστημίου
της Πάτρας και το βραβείο που κέρδισαν στον πανευρωπαϊκό διαγωνισμό Formula Student ή
τους φοιτητές που (θα) έχουν το θάρρος και τις γνώσεις να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν
ένα ηλιακό αυτοκίνητο, για να λάβουν μέρος στο ΦAEΘΩΝ 2004. Ακόμα, όταν βλέπω την
κατάντια των αρχαιολογικών χώρων με τα σκουπίδια που αφήνει ο περιούσιος λαός, φέρνω στο
νου τη δουλειά των Eλλήνων αρχαιολόγων (από τον Πιττάκη μέχρι τον Ανδρόνικο και τον
Τσούντα), που ανακαλύπτουν τον αρχαίο κόσμο στη Βεργίνα, στις Μυκήνες, στο Ακρωτήρι, στις
Αρχάνες, στο Aρχοντικό και αλλού.
Η Ελλάδα του 21ου αιώνα είναι γεμάτη αντιθέσεις. Από τη μια, μερικές χιλιάδες Αθηναίοι
περιμένουν υπομονετικά στο κρύο για να δουν τα έργα του Salvador Dali και, απ? την άλλη,
κατώτερες μορφές ζωής σπάζουν, πυρπολούν αδέσποτα, μαχαιρώνουν. Στη μια άκρη της οθόνης,
το ένατο θαύμα του κόσμου, η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, αναδύεται με όλη της τη μεγαλοπρέπεια
από τα νερά του Κορινθιακού, δείχνοντας στον κόσμο τι δουλειά κάνουν οι ¶λλοι Έλληνες,
στην άλλη, το αρχέτυπο της νεοελληνικής «Kατίνας» ωρύεται στην κάμερα ότι το αυθαίρετο
που έχτισε μπαζώνοντας το ρέμα «πλημμύρισε».
Μακρύς ο κατάλογος των «υπέρ». Η Αθήνα του μετρό, του προαστιακού και του τραμ. Της
Δυτικής Περιφερειακής Υμηττού, της Ε.Ο. Αθηνών-Θεσσαλονίκης, της Αττικής Οδού, της
Εγνατίας Οδού. Της πληρότητας και επαγγελματικής λειτουργίας του «Ελευθέριος Βενιζέλος»
(διαφωνώ με τη θέση και την αισθητική και όχι με την ανάγκη κατασκευής ενός σύγχρονου
αεροδρομίου, αλλά αυτά δεν έχουν πλέον καμία σημασία) και άλλων έργων που αλλάζουν γοργά
την εικόνα της χώρας και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής. ¶λλο είναι να μένεις ακίνητος στη
Μεσογείων, στην Κηφισίας, στον Καρέα και να δηλητηριάζεις την ατμόσφαιρα και άλλο να
φεύγεις απρόσκοπτα προς τον προορισμό σου με το αυτοκίνητο ή με ένα σύγχρονο,
αποτελεσματικό και καθαρό ΜΜΜ σαν το μετρό, το τρένο ή το τραμ. Μόνο κάποιος που πάσχει
από κοινωνικό και πολιτικό στραβισμό δε βλέπει πόσο σημαντικά είναι τα Κέντρα
Εξυπηρέτησης Πολιτών, τα δεκάδες ΚΑΠΗ, οι παιδικοί σταθμοί, τα σχολεία για παιδιά με
ειδικές ανάγκες και άλλα που έχουν γίνει τα τελευταία είκοσι, είκοσι πέντε χρόνια. Μα, σε
περασμένο «Εν Λευκώ» τους πέρασες «γενεές δεκατέσσερις» για την κατασκευή του αεροδρομίου
στην κοιλάδα των Σπάτων και τη συνεπακόλουθη τσιμεντοποίηση της ανατολικής Αττικής, θα
πείτε. Είμαι, ίσως, ο τελευταίος Έλληνας που θα διαφωνούσε με τη θέση ότι η Αθήνα
χρειαζόταν ένα νέο, σύγχρονο και ασφαλές αεροδρόμιο. Ως οπαδός (ίσως και... πατέρας) της
Θεωρίας της Ελάχιστης Καταστροφής, πίστευα (και πιστεύω) πως, όταν έχεις «καταστρέψει»
ένα χώρο για να φτιάξεις αεροδρόμιο, εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος ή άλλο
κοινωφελές έργο, δεν τον εγκαταλείπεις για να φτιάξεις σε έναν άλλο (χώρο) εργοστάσια,
αεροδρόμια ή ό,τι άλλο, εκτός αν έχεις άπειρα χρήματα για πέταμα ή αν άλλοι, λιγότερο
διαφανείς, λόγοι σε οδηγούν σ? αυτή την απόφαση. Αν, όπως λέγαμε παιδιά, «ήμουν βασιλιάς»
(μακριά από μένα το κακό!), θα φρόντιζα «με νύχια και με δόντια» να μειώσω τις αρνητικές
επιπτώσεις του αεροδρομίου Ελληνικού και θα άφηνα ανέπαφη την πανέμορφη κοιλάδα των
Σπάτων. Για την ιστορία και για να έχετε κάτι να... συζητάτε, επανέρχομαι για να πω ότι η
ιδέα για την επέκταση του αεροδρομίου στο Σαρωνικό δεν ήταν... δική μου, αλλά των Ιαπώνων
μελετητών που ενεπλάκησαν στη διαδικασία. Πρότειναν την κατασκευή ενός τεχνητού νησιού
που θα είχε δύο διαδρόμους μήκους 3.800 μ. και τις εγκαταστάσεις του αεροδρομίου, από
όπου θα ξεκινούσαν και θα κατέληγαν όλα τα ΜΜΜ (αεροπλάνα, τρένα, πλοία, τραμ, λεωφορεία,
προαστιακός), για το εσωτερικό και το εξωτερικό. Είναι φανερό ότι οι Ιάπωνες ακολουθούσαν
τη Θεωρία της Ελάχιστης Καταστροφής, αφού δίπλα στο Ελληνικό υπάρχει το μεγαλύτερο λιμάνι
της χώρας, ο Πειραιάς, που αποκλείεται να μεταφερθεί στο... Λαύριο. Ένα έργο παρόμοιας
κλίμακας θα κατέστρεφε και αυτό.
Δεν απαιτούνται ιδιαίτερες γνώσεις για να καταλάβει κανείς τα οφέλη μιας τέτοιας λύσης
στο περιβάλλον, στην οικονομία της χώρας και την ποιότητα ζωής. Τα αεροπλάνα θα
αποπροσγειώνονταν μακριά από κάθε κατοικημένη περιοχή, η τοξωτή γέφυρα που θα ένωνε το
παλαιό με το νέο αεροδρόμιο θα... υποδεχόταν τις μαρίνες (Φλοίσβου, Καλαμακίου, Γλυφάδας,
Βούλας, Βουλιαγμένης, Νέου Φαλήρου, ακόμα και του Μικρολίμανου και της Φρεαττύδας) και οι
χώροι θα αποδίδονταν στους κατοίκους των περιοχών για περίπατο, διασκέδαση και αθλητικές
εκδηλώσεις. Δε χρειάζεται να πω ότι ο ελλιμενισμός εκατοντάδων σκαφών σε ένα χώρο (στο
«Τ» προς το τεχνητό νησί) θα έκανε τον έλεγχο των δραστηριοτήτων εύκολο και
αποτελεσματικό. Όπως είπα όμως, η πρόταση των Ιαπώνων δεν εισακούστηκε. Την ίδια τύχη
είχε και η πρόταση Δοξιάδη, για την κατασκευή του αεροδρομίου στη Μακρόνησο. Εξίσου σωστή
και λιγότερο καταστροφική απ? εκείνη των Σπάτων, απορρίφθηκε με τη δικαιολογία ότι δεν
έπρεπε να θιγεί ένας χώρος «ιστορικής μνήμης». Συγχωρέστε με, αλλά έχω την εντύπωση ότι η
Μακρόνησος έχει ήδη καταπατηθεί και -να το θυμηθείτε- σύντομα θα παραχωρηθεί για
«αξιοποίηση» σε κάποια ομάδα ισχυρών, όπως ακριβώς θα γίνει με το Μαραθώνα, το Ελληνικό
και, σύντομα, με το Τατόι. Στην καλύτερη περίπτωση, θα γίνει «πάρκο περιβαλλοντικής
ευαισθητοποίησης» και η εκμετάλλευση των χώρων αναψυχής θα ανατεθεί σε κοινοπραξία που θα
μετέχουν «δικά μας παιδιά».

Και ενώ λοιπόν βλέπεις ότι κάτι αλλάζει, δέχεσαι την επίθεση εκείνων που με πράξεις και
συμπεριφορές ακυρώνουν τις κατακτήσεις των ¶λλων Ελλήνων. Αν υπάρχει ένας χώρος που
μπορείς να δεις και να μελετήσεις τους νεάτερνταλ, αυτός είναι οι ελληνικοί δρόμοι. Εκεί
είναι που το υβρίδιο με το χαμηλό κέντρο βάρους δείχνει τις αρετές του. Γιατί σε ποια
άλλη ευρωπαϊκή χώρα βλέπουμε οδηγούς:
- Nα πετούν αναμμένα τσιγάρα στο δρόμο (με ανέμους 10 μποφόρ), να φτύνουν, να οδηγούν με
το ένα χέρι κρεμασμένο έξω απ? το παράθυρο ή κρατώντας τη στέγη (για να μη φύγει;);
- Nα παραβιάζουν την προτεραιότητα, τη διπλή διαχωριστική γραμμή, τα STOP, τους κανόνες
του δρόμου;
- Nα σταθμεύουν σε διπλή και τριπλή σειρά για «ένα λεπτάκι» κλείνοντας τα ΜΜΜ ή
εμποδίζοντας τη μετακίνηση ανθρώπων με ειδικές ανάγκες;
- Nα κινούνται με 40 στη λωρίδα ταχείας κυκλοφορίας και 140 στη λωρίδα των λεωφορείων;
- Nα σταματούν χωρίς προειδοποίηση (για να πάρουν πελάτη, καρπούζια, συμβία ή «γκόμενα»),
με αποτέλεσμα αναβάτες δικύκλων που ακολουθούν να χάνουν τη ζωή τους ή να μένουν
ανάπηροι;
- Nα οδηγούν θηριώδη «τζιπ» εκεί που πρέπει να κινούνται με Matiz και να ανεβαίνουν με
Smart εκεί που πρέπει να σκαρφαλώνουν με 4x4;
- Nα οδηγούν «τύφλα στο μεθύσι», δολοφονώντας αθώους στα πιο ηλίθια τροχαία στον πλανήτη;
- Nα ξεκοιλιάζουν τα ζώα που έχουν την ατυχία να βρεθούν στις ρόδες των «γιωταχί» τους;
- Nα περνούν εμπρός από τους άλλους που περιμένουν υπομονετικά στα φανάρια το πράσινο για
να στρίψουν δεξιά ή αριστερά και να
- αποκαλούν «μαλ...ς» όσους δίνουν προτεραιότητα στους πεζούς στις διαβάσεις και δεν
κλείνουν τις διασταυρώσεις;

Σε ποια ευρωπαϊκή χώρα βλέπουμε πολίτες:
- Nα πετούν σκουπίδια, στρώματα, καναπέδες, κρεβάτια, πολυθρόνες και κουτιά με γεωργικά
φάρμακα σε δάση, παραλίες, ποτάμια και λίμνες περιμένοντας απ? το «κράτος» να τα μαζέψει;
- Nα τσιρίζουν σαν (υστερικά) παγόνια, επειδή δε θέλουν τη χωματερή στην περιοχή τους,
αλλά «αλλού» - χωρίς να λένε πού είναι το «αλλού»;
- Nα γεμίζουν τους αρχαιολογικούς χώρους μπουκάλια, πλαστικές σακούλες και πακέτα
τσιγάρων;
- Nα δηλητηριάζουν αθλητές με σαλμονέλα;
- Nα χτίζουν σε ρέματα και δάση και, όταν καίγονται, να κατηγορούν το κράτος ότι δεν
προστατεύει τις «περιουσίες τους»;
- Nα ρίχνουν φόλες και να βάζουν φωτιά σε αδέσποτα, επειδή έχασε η «ομάδα τους»;
- Nα μαχαιρώνουν και να καίνε οπαδούς της «αντίπαλης» ομάδας;
- Nα μεγαλώνουν παιδιά που κρώζουν αντί να μιλούν και τσιρίζουν όταν χρειάζεται να
σιωπούν;
- Nα περιδρομιάζουν στις «χασαποταβέρνες» αφήνοντας στα τραπέζια σωρούς από κόκαλα,
παπάρες και άδειες φιάλες μπίρας;
- Nα λικνίζονται σαν τριτοκοσμικές οδαλίσκες σε «σκυλάδικα» με ήχους μουσικών που δεν
έχουν πατρίδα, ιστορία, ομορφιά, αισθητική;

Πολλοί θα πουν ότι υπεύθυνοι για τα κακά είναι εκείνοι που κυβέρνησαν και κυβερνούν μια
χώρα, και αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Το κυκλοφοριακό και πολεοδομικό χάος, η
ατμοσφαιρική ρύπανση, η αφασία στην παιδεία, το αίμα που χύνεται στους δρόμους απ? τα
ηλίθια τροχαία έχουν ως «γονείς» πολιτικούς και κρατικούς λειτουργούς με όνομα και
επώνυμο. Όμως, όπως πολλές φορές έχω γράψει, σε αυτήν τη χώρα, ακόμα και οι καλύτερες
προθέσεις χάνονται στον ωκεανό της αδιαφορίας, του «δεβαριέσαι», του «ασεγιαύριο» και
βέβαια του εθνικού μας σπορ, της εξαγοράς συνειδήσεων (λαδώματος). Είναι παλιό, αλλά θα
επαναλάβω ότι, αν τις επόμενες εκλογές κέρδιζε ο... Ιησούς και οι δώδεκα Απόστολοι
(καλύτερη κυβέρνηση μπορεί να υπάρξει;), και αυτοί δε θα κατάφερναν να ελέγξουν τη
διαφθορά, εκτός αν ζητούσαν τη βοήθεια ενός «στρατού» 600.000 αγγέλων (με μαστίγια).
Τις πταίει για την κατάστασή μας; Όσο και να μη θέλουμε να το παραδεχτούμε, τα 400 χρόνια
της τουρκοκρατίας που, καθώς φαίνεται, επηρέασαν το συλλογικό υποσυνείδητο (και σίγουρα
και το DNA), δημιουργώντας το υβρίδιο που κορνάρει όταν μια έγκυος περνάει από τις
διαβάσεις των πεζών ή πετάει το αναμμένο του/της τσιγάρο στο δρόμο.
Υπάρχει ελπίδα;
Και βέβαια! Αρκεί, επιτέλους, να ξεσηκωθεί η σιωπηρή μειοψηφία και, με την ψήφο της (δεν
υπάρχει άλλος, καλύτερος τρόπος ακόμα!), να στείλει όλους όσοι δε διαθέτουν ίχνος
φαντασίας στο σπίτι τους. Ποιοι διαθέτουν; Πολλοί, δεκάδες, εκατοντάδες, αλλά έχω την
αίσθηση ότι αποκλείεται ικανοί άνθρωποι να αφήσουν τις δουλειές τους για να ασχοληθούν με
την πολιτική, εκτός αν ο αρχηγός ξεκαθαρίσει τους (νέους) όρους του παιχνιδιού._ Κ. Κ.